Τα νήπια και τα παιδιά προσχολικής ηλικία είναι φυσιολογικό να εκδηλώνουν άγχος, έως έναν βαθμό, σε περιπτώσεις απομάκρυνσης από το σπίτι και πραγματικού ή ενδεχόμενου αποχωρισμού από τα άτομα στα οποία είναι προσκολλημένα . Όταν όμως το άγxoς αυτό παρουσιάζεται με υπερβολική ένταση και εκδηλώνεται μάλιστα σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας, τότε ίσως αποτελεί ένδειξη της διαταραχής άγχους του αποχωρισμού.
Σύμφωνα με το DSM-IV(ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΩΝ ΨΥΧΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ) , η διαταραχή άγχους του αποχωρισμού είναι η μοναδική που διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά στην παιδική ηλικία. Προκειμένου για τη διάγνωση θα πρέπει το εκδηλούμενο άγχος να είναι δυσανάλoγo της ηλικίας και του επιπέδου ανάπτυξης του παιδιού , να εμφανίζεται με ασυνήθιστη ένταση και να συνδέεται με προβλήματα κοινωνικής λειτουργικότητας. . Να σημειωθεί εδώ ότι το άγχος του αποχωρισμού θεωρείται ένα φυσιολογικό αναπτυξιακό φαινόμενο για τις ηλικίες των 7μηνών έως 6 περίπου ετών.
Στη διαταραχή αυτή τα παιδιά διακατέχονται από φόβο και έντονη ανησυχία που εστιάζεται στην πιθανότητα μήπως συμβεί κάτι κακό στο άτομο που τα φροντίζει – που συνήθως είναι ο γονέας . Για παράδειγμα φοβούνται μήπως οι γονείς τους πάθουν ένα ατύχημα και πεθάνουν ή ότι στα ίδια θα συμβεί κάτι δυσάρεστο , ότι θα χαθούν κάπου, θα τα κλέψουν, κι έτσι δεν θα ξανασμίξουν με τους δικούς τους. Το μοτίβο αυτό μπορεί συχνά να κυριαρχεί και σε νυχτερινούς εφιάλτες.
Εξαιτίας του άγχους που βιώνουν τα παιδιά στην συγκεκριμένη διαταραχή , πολλές φορές τείνουν να αποφεύγουν κάποιες καταστάσεις . Μπορεί συχνά να αποφεύγουν να απομακρυνθούν από το σπίτι τους ή ζητούν από τους γονείς τους να βρίσκονται κοντά στο τηλέφωνο όταν αυτά πάνε κάπου μόνα τους. Τα μικρότερα παιδιά μπορεί να είναι συνέχεια πίσω από τη μητέρα τους και να την ακολουθούν σε όλες της τις κινήσεις. Τα πιο μεγάλα παιδιά μπορεί να ζητούν οπωσδήποτε τη συνοδεία της μητέρας για να πάνε κάπου . Σε έντονες περιπτώσεις τα παιδιά αυτά μπορεί να αρνούνται να κοιμηθούν στο δωμάτιό τους και να γίνονται η σκιά των γονιών τους. Όταν η προσκόλληση αυτή απειληθεί, το παιδί ξεσπά σε κλάματα , κρέμεται στην κυριολεξία από τον γονέα συγκρατώντας τον για να μην φύγει , ή πέφτει σε κρίση πανικού .
Είναι πιθανό επίσης για τα παιδιά το πρωί να βρίσκουν διάφορες δικαιολογίες προκειμένου να καθυστερήσουν ή να μην πάνε καθόλου στο σχολείο. Έτσι, μπορεί για παράδειγμα κάθε πρωί να παραπονιούνται για κοιλόπονο ή για κάποια άλλη αδιαθεσία.
